Życiorys

Ks. Józef Augustyn SJ urodził się 21 marca 1950 roku w Ołpinach w diecezji tarnowskiej. Jest synem Jana i Anny Bochenek. Szkołą Podstawową ukończył w Ołpinach. W roku szkolnym 1964/65 uczęszczał do Technikum Łączności w Nowym Sączu.

1.

Do Towarzystwa Jezusowego wstąpił 31 lipca 1965 roku w Starej Wsi k/Brzozowa. O swoim powołaniu w jednym ze swoich wywiadów powiedział: „Było mi dane wzrastać w rodzinie i w parafii Ołpiny przesyconej atmosferą prostej i szczerej pobożności. Mój proboszcz z dziecięcych lat, ks. Jan Ślęzak, był człowiekiem niezwykłym. (…) W czasach mojego dzieciństwa w mojej parafii było wielu kleryków, często przyjeżdżali też księża krajanie. Ks. Ślęzak słynął z niezwykłej kapłańskiej gościnności. Alumni i księża szli do niego jak do własnego domu. To wszystko tworzyło pewien klimat powołaniowy. Dlatego też moja decyzja wstąpienia do zakonu w bardzo wczesnym wieku była czymś spontanicznym i «naturalnym». Wybór jezuitów zaś był szczęśliwym przypadkiem”.

Po dwuletnim nowicjacie odbytym pod kierunkiem o. Tadeusza Binkowskiego SJ i złożeniu ślubów zakonnych (31 VII 1967), w ramach studium zakonnego (scholastykat), kontynuował w Starej Wsi wykształcenie średnie. Maturę zdał w roku 1970 przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Rzeszowie (1970). W latach 1970/73 odbywał studia filozoficzne na Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie. Następnie w latach 1973-1976 studiował teologię na Wydziale Teologicznym Towarzystwa Jezusowego „Bobolanum” w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął w Nowym Sączu dnia 31 lipca 1976 roku z rąk biskupa tarnowskiego Piotra Bednarczyka. Kolejne dwa lata odbywał studia katechetyczne na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Pracę magisterską napisał pod kierunkiem o. Jana Charytańskiego SJ nt.: Problematyka modlitwy w „Catéchese” w latach 1960-1977 (1978).

W roku szkolnym 1978/79 był wikarym w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Sączu i zajmował się głównie katechezą. Kolejne dwa lata pracował jako pomocnik (socjusz) magistra nowicjatu w Starej Wsi. W roku akademickim 1981/82 o. J. Augustyn studiował teologię duchowości na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdzie spotkał o. Federico Arvesu, jezuitę kubańskiego, profesora duchowości i kierownika duchowego, który miał wielki wpływ na jego późniejsze zaangażowanie rekolekcyjne i duszpasterskie. Kolejny rok o. J. Augustyn pracował jako redaktor Polskiej Sekcji Radia Watykańskiego. W roku akademickim 1983/84 odbył we Francji tak zwaną „trzecią probację” (rok formacyjny wieńczący całą formację jezuity) pod kierunkiem jezuity belgijskiego, o. André de Jaer. Miała ona miejsce we wspólnocie Arka (założonej przez Jean Vanier) w Trosly-Breuil pod Paryżem. Uroczystą profesję zakonną o. J. Augustyn złożył dnia 2 lutego 1986 roku w Czechowicach-Dziedzicach.

2.

W latach 1984-1991 Józef Augustyn pracował w domu rekolekcyjnym w Czechowicach-Dziedzicach jako animator rekolekcji i kierownik duchowy. Tutaj rozwijał rekolekcje oparte naĆwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli, które stawały się w Polsce w tym okresie coraz bardziej popularne. Cechą charakterystyczną tych rekolekcji, które trwają osiem dni, było pełne milczenie oraz codzienne rozmowy indywidualne z kierownikiem duchowym. W 1991 roku o. Augustyn został przeniesiony do Częstochowy, gdzie wraz ze współbraćmi tworzył nowy ośrodek rekolekcjyny: Centrum Duchowości. W tym czasie odbył też kilka staży w centrach duchowości i ośrodkach rekolekcyjnych na Zachodzie: Wepion ­ Belgia (1984); Lyon (1984); Quebec (1989), Rzym (1994); Varese ­ Włochy (1997).

W latach 1985 – 2000 organizował doroczny Kurs Duchowości Ignacjańskiej (zainicjowany kilka lat wcześniej przez współbraci: Mieczysława Bednarza (1917-1993) i Norberta Kotyłę (1941-1984) oraz Bogusława Steczka (1945), który podejmował pogłębioną refleksję nad duchowością Ćwiczeń duchownych św. Ignacego Loyoli. Materiały z kursu były publikowane w serii „Duchowość Ignacjańska”. Obok pracy w domach rekolekcyjnych o. J. Augustyn prowadził rekolekcje i skupienia w parafiach, duszpasterstwach akademickich, seminariach duchowych diecezjalnych i zakonnych.

3.

Pod koniec lat osiemdziesiątych o. J. Augustyn zaczyna publikować artykuły i książki z zakresu duchowości oraz szeroko rozumianej pedagogiki chrześcijańskiej. W 1994 roku ukazała się książkaIntegracja seksualna: przewodnik w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności(Wydawnictwo M, Kraków 1994), która była owocem wieloletnich spotkań katechetycznych i rekolekcyjnych z młodzieżą. Poszerzone i przepracowane wydanie książki pt. Wychowanie do integracji seksualnej, o. J. Augustyn przedstawił jako doktorat, który obronił w 1994 roku na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1994 roku zostaje adiunktem najpierw na Wydziale Filozoficznym Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, a od 1999 roku w Wyższej Szkole Filozoficzno ­ Pedagogicznej „Ignatianum” w Krakowie, gdzie prowadzi wykłady z zakresu pedagogiki i życia duchowego. W 2002 roku uzyskuje habilitacje na podstawie dorobku naukowego oraz pracyWychowanie do czystości i celibatu kapłańskiego. W 2003 roku Wielki Kanclerz Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej „Ignatianum” w Krakowie, General Towarzystwa Jezusowego, Peter-Hans Kolvenbach, po udzieleniu nihil obstat przez Watykańską Kongregację ds. Wychowania Katolickiego, mianował Józefa Augustyna profesorem nadzwyczajnym „Ignatianum”.

4.

W okresie gorącej dyskusji w Polsce (1997-1999) nad wychowaniem do życia w rodzinie prowadzonym w ramach zajęć szkolnych o. J. Augustyn zostaje zaangażowany zarówno przez Komisję Episkopatu Polski ds. Wychowania Katolickiego, jak też Ministerstwo Edukacji Narodowej w prace przygotowujące program wychowania prorodzinnego dla szkół podstawowych oraz ponad podstawowych. Od 1996 roku, z upoważnienia Ministra Edukacji Narodowej i rekomendacji Komisji Katechetycznej Episkopatu Polski, jest rzeczoznawcą podręczników w zakresie wychowania do życia w rodzinie; a w latach 1997-2000 pełni funkcję recenzenta środków dydaktycznych Edukacji Zdrowotnej Ministerstwa Edukacji. W 2002 roku z rekomendacji „Ignatianum” zostaje mianowany recenzentem środków dydaktycznych innych niż podręczniki przy Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu. Od 1998 do 2001 roku pełnił funkcję konsultora Komisji Episkopatu Polski ds. Wychowania Katolickiego. W roku 1998 był członkiem Zespołu Opiniodawczo-Doradczego do spraw wprowadzenia przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie do Nauczania Szkolnego Ministerstwa Edukacji Narodowej, który przygotowywał program Wychowania Prorodzinnego.

5.

O. J. Augustyn prowadził zlecone wykłady na podyplomowych studiach wychowania rodzinnego w kilku wyższych uczelniach (w Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach; w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, w Instytucie Rodziny ATK w Warszawie; na Międzywydziałowym Studium Podyplomowym przy KUL­u; w Centrum Metodycznym Pomocy Psychologiczno ­ Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej). Jest współautorem podręczników dla szkół średnich: Przygotowanie do życia w małżeństwie i w rodzinie (pod redakcją ks. bp. Edwarda Materskiego, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 1997) oraz Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych (pod redakcją Teresy Król, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2002). Dwie książki o. J. Augustyna: Integracja seksualna oraz Wychowanie seksualne w rodzinie i szkole zostały włączone na listę książek dla nauczycieli polecanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (1999).

6.

Ważnym polem działalności o. J. Augustyna jest bezpośrednia praca duszpasterska oraz formacja seminaryjna: diecezjalna i zakonna; udziela rekolekcji dla księży, alumnów i osób konsekrowanych zarówno w kraju jak też za granicą dla poloni. Wraz z grupą księży zaangażowanych w formację (między innymi ks. Tadeuszem Hukiem oraz ks. Mirosławem Cholewą) był inicjatorem i prowadzącym wykłady Szkoły Formacji Ojców Duchownych Seminariów Diecezjalnych i Zakonnych (1996-1997) oraz Szkoły Formacji Formatorów Diecezjalnych i Zakonnych (1998-1999) działających pod Patronatem Komisji Episkopatu Polski ds. Duchowieństwa. Od 1999 roku jest członkiem Rady Programowej Szkoły Wychowawców Seminariów duchownych Diecezjalnych i Zakonnych, która działa przy Centrum Formacji Duchowej Księży Salwatorianów w Krakowie.

Wraz ze współbraćmi jezuickiego Centrum Duchowości w Częstochowie inicjował (1996) i prowadził dziesięciodniową formację dla kapłanów i alumnów, która od tego czasu organizowana jest co roku w okresie wakacyjnym. W latach 1995-1997 inspirował i prowadził wakacyjne rekolekcje ignacjańskie dla alumnów w Centrum Animacji Misyjnej w Konstancinie-Jeziornej. (Od 1998 roku prowadzone one są w Archidiecezjalnym Domu Rekolekcyjnym w Jarosławiu.)

7.

Józef Augustyn opublikował około czterdziestu książek oraz ponad dwustu artykułów. Najważniejsze tematy podejmowane w jego pracach to: szkoła modlitwy, wprowadzenie w życie sakramentalne, rozeznanie duchowe, wychowanie do życia w rodzinie, problematyka młodzieży, wychowanie do celibatu. Wiele miejsca w pracach poświęca refleksji nad integracją osobową, rolą ludzkiej emocjonalności oraz problematyce kierownictwa duchowego. A oto najważniejsze publikacje książkowe o. Augustyna: Ojciec wzruszył się głęboko; Rabbi, gdzie mieszkasz; Kwadrans szczerości;Jak szukać i znajdować wolę Bożą; Sakrament pojednania; Życie a Eucharystia; Sakrament małżeństwa; Podnosząc wzrok z nad ziemi; Ojcostwo. Aspekty pedagogiczne i duchowe; Praktyka kierownictwa duchowego; Celibat. Aspekty pedagogiczne i duchowe; Rozmowy o ludzkich sprawach; Swiat ludzkich uczuć; Rady ewangeliczne; Przewodnik po przyjaźni; Przewodnik po ojcostwie; czteroczęściowy poradnik: O życiu duchowym i o modlitwie; O miłości, małżeństwie i o rodzinie; O krzywdzie, przebaczeniu i o spowiedzi; O uczuciach i innych trudnych sprawach; Myśli na cały rok; sześciotomowy zbiór rozważań opartych na Ćwiczeniach duchownych: Ojcze nasz; Adamie, gdzie jesteś?; Daj mi pić; W Jego ranach; Widzieliśmy Pana; Kazanie na górze. Rozważania oparte na czterech tygodniach Ćwiczeń duchownych św. Ignacego Loyoli oraz kilkanaście sesji i skupień rekolekcyjnych ukazało się także w wersji fonograficznej w Studio Inigo w Krakowie. O. J. Augustyn publikował m. i. w „Tygodniku Powszechnym”, „Znaku”, „Więzi”, „Homo Dei”, „Pastores”, „Życiu Duchowym”, „Niedzieli”, „Gościu Niedzielnym”, „Posłańcu Serca Jezusowego”, „Liście”, „Zeszytach Odnowy w Duchu Świętym”. Pod jego redakcją ukazało się także kilkanaście prac zbiorowych z zakresu duchowości.

8.

Ponad dwadzieścia pozycji książkowych zostało przetłumaczonych na języki słowiańskie: rosyjski, ukraiński, czeski i słowacki. O. J. Augustyn był jednym z inicjatorów powstania jezuickiego kwartalnika „Życie Duchowe” (1994) oraz kwartalnika poświęconego formacji kapłańskiej i zakonnej „Pastores”, działającego pod patronatem Komisji Episkopatu Polski ds. Duchowieństwa (1998); w latach 1998-2001 był redaktorem naczelnym „Pastores”, w latach 1994-1998 reaktorem „Życia Duchowego”; a od roku 2001 jest redaktorem naczelnym „Zycia Duchowego”.

Nagrody. Za działalność na polu rekolekcji ignacjańskich w 1991 roku miesięcznik „Powściągliwość i Praca” przyznał mu honorową nagrodę „Bóg zapłać”; w 2005 roku na XI Targach Wydawców Katolickich w Warszawie otrzymał nagrodą „Małego Feniksa 2005” za promowanie w mediach książki katolickiej; a w 2014 roku Wydawnictwo Homo Dei w Krakowie przyznało o. Augustynowi nagrodę Pro Redemptione za propagowanie troski o formację kapłańską.

(Por. Oni nas stworzyli. Z Józefem Augustynem rozmawia Cezary Sękalski i Jan Paulas, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002).